Ben jij daar, geweten? Kun jij mij uitleggen waarom jij mij constant bestookt met dat nare gevoel in mijn maag? Dat kwellende stemmetje in mijn hoofd? Schuldgevoelens, ze kruipen onder je huid en knagen aan je gevoel. Zelfs als er geen enkele reden voor is.
Want je had groot gelijk, toen ik vreemd ging en loog tegen geliefden, toen had je het volste recht me kwaad in de spiegel aan te kijken. Toen ik niet de waarheid vertelde over onbenulligheden, was het je gegund me uit te lachen toen dat naar buiten kwam. Vooral toen bleek dat ik met de leugens vooral mezelf pijn deed. Want het lijkt me logisch dat jij me waarschuwt als ik mezelf of anderen pijn doe, op dat soort momenten kan ik mijn schuldgevoel alleen maar dankbaar zijn. Maar waarom kwel jij mij op zulke onbelangrijke momenten? Ben jij vergeten dat je alleen dienst doet als scheidsrechter als het echt fout gaat? Wanneer heb jij besloten een vaste inwoner in mijn huis te worden?
Als ik na een glas wijn de rook van een sigaret inhaleer, voel ik daarmee de schuldgevoelens samen met de teer naar binnen kruipen. Een dag met veel vet eten en als toetje een gebakje, ik voel je kijken.
Als ik een tekstbericht verstuur en na twee dagen nog geen reactie heb ontvangen, dan komen de vragen: “wat heb ik geschreven, hoe kan het zijn overkomen, ben ik iemand zijn verjaardag vergeten?”
Een simpele boze blik kan er al voor zorgen dat mijn schuldgevoelens opspelen, ook al is het overduidelijk niet mijn schuld. Een rommelig huis, een lege koelkast, een vlek in het tapijt, een verkeerd gevallen opmerking. Het is altijd mijn schuld, ik wil het oplossen, ik wil gelijk een bevestiging dat het niet mijn schuld is, ik wil me beter voelen. Want ik wil dat lege knagende gevoel van jou niet meer.
En nu heb ik jou eens goed geobserveerd, want ik hou niet van zeurende gevoelens in mijn ingewanden. Maar ik begrijp nu wat jij me wilt zeggen, jij wilt me duidelijk maken welke overtuigingen ik bij me draag.
Ik ben ervan overtuigd dat ik vaak iets verkeerd doe. Of als er iets verkeerd gaat, ben ik ervan overtuigd dat het waarschijnlijk mijn schuld is. Dat door mijn gedrag iemand gekwetst of boos wordt.
En jij, liefdevol geweten met je schuldgevoelens als bombardement, probeert mij erop te wijzen. Zodra de gedachte binnenkomt “wat heb ik gedaan?” dan druk jij hier met je vinger eindeloos op, tot het een zere blauwe plek is geworden.
Slopend, doodvermoeiend te voelen hoeveel overtuigingen zich in mij hebben geworteld. Want voel ik me niet verantwoordelijk voor dingen, die niet mijn verantwoordelijkheid zijn? Voel ik me niet schuldig, terwijl er nog niet eens iets is gebeurd?
En zijn al die schuldgevoelens niet véél en véél schadelijker voor mij, dan al die sigaretten, gebakjes en wijntjes.Het is geen makkelijke opgave, inzicht in je overtuigingen krijgen. Maar jij wijst mij de weg. Nu ik mijn overtuigingen allemaal netjes heb opgeschreven, blijk ik toch wel erg angstig voor afwijzing en confrontatie. En nu ik nog eens dieper graaf, heb ik blijkbaar wel erg vaak een oordeel klaar over mezelf en anderen.
Maar energie is te veranderen en dus zijn ook deze overtuigingen te veranderen. Ik hoef alleen maar goed naar jou te luisteren en te kijken welke overtuiging of sterke gedachte naar voren komt. Inmiddels voel ik me dan ook een stukje lichter. En voel ik dat je niet meer zo vaak boos naar me kijkt.
En jij, geweten, komt soms ineens weer boven, vooral als ik impulsief of onoplettend ben. Dan voel ik je komen, maar zodra ik zie welke overtuiging eronder zit, dan beloof ik je dan ruim ik het op.
Mag ik je dan nu vragen mijn huis te verlaten? Want ik ben er van overtuigd dat ik de hint heb begrepen. Ik ben er ook van overtuigd dat ik elke overtuiging kan ombuigen naar iets positiefs, bedankt daarvoor. En mocht ik echt eens over de scheef gaan, dan weet je me vast wel te vinden.